Straż miejska (gminna) jest formacją umundurowaną utworzoną przez Radę Miasta (Radę Gminy). Głównym zadaniem straży miejskiej (gminnej) jest ochrona porządku publicznego na terenie miasta (gminy). Podstawowym aktem prawnym stanowiącym o funkcjonowaniu Straży Miejskiej jest ustawa o strażach gminnych (Dz.U.2013.1383.j.t. z późn. zm.).

Zadania straży miejskiej oraz uprawnienia funkcjonariuszy reguluje również szereg innych powszechnie obowiązujących aktów prawnych, w tym m.in.: