Straż miejska (gminna) jest formacją umundurowaną utworzoną przez Radę Miasta (Radę Gminy). Głównym zadaniem straży miejskiej (gminnej) jest ochrona porządku publicznego na terenie miasta (gminy). Podstawowym aktem prawnym stanowiącym o funkcjonowaniu Straży Miejskiej jest ustawa o strażach gminnych (Dz.U.2013.1383.j.t. z późn. zm.).
Zadania straży miejskiej oraz uprawnienia funkcjonariuszy reguluje również szereg innych powszechnie obowiązujących aktów prawnych, w tym m.in.:
- Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o strażach gminnych http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19971230779/U/D19970779Lj.pdf
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 lipca 1998 r. w sprawie umundurowania, legitymacji, dystynkcji i znaków identyfikacyjnych strażników gminnych (miejskich) http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19981120713/O/D19980713.pdf
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 2009 r. w sprawie zakresu i sposobu wykonywania przez strażników gminnych (miejskich) niektórych czynności http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20092201722/O/D20091722.pdf http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20112221329/O/D20111329.pdf
- Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 lipca 2008 r. w sprawie kontroli ruchu drogowego http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20081320841/O/D20080841.pdf
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2009 r. w sprawie sposobu obserwowania i rejestrowania przy użyciu środków technicznych obrazu zdarzeń w miejscach publicznych przez straż gminną (miejską) http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20092201720/O/D20091720.pdf
- Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie wykroczeń, za które strażnicy straży gminnych są uprawnieni do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego – z póź. zm. http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20032082026/O/D20032026.pdf
http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20110360190/O/D20110190.pdf http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20111580944/O/D20110944.pdf http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20120000939/O/D20120939.pdf http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20140000055/O/D20140055.pdf http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20150002341/O/D20152341.pdf http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20170002230/O/D20172230.pdf - Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19710120114/U/D19710114Lj.pdf
- Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20011061149/U/D20011149Lj.pdf
- Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19970980602/U/D19970602Lj.pdf
- Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 24 listopada 2003 r. w sprawie wysokości grzywien nakładanych w drodze mandatów karnych za wybrane rodzaje wykroczeńhttp://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20120000527/O/D20120527.pdf http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20150000506/O/D20150506.pdf http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20170001436/O/D20171436.pdf
- Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie postępowania z kierowcami naruszającymi przepisy ruchu drogowego http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20120000488/O/D20120488.pdf
- Ustawa z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20130000628/U/D20130628Lj.pdf
- Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach z póź. zm. http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19961320622/U/D19960622Lj.pdf